Σε αυτό το άρθρο, εξερευνούμε τα ρευστά όρια μεταξύ σχεδίου και τέχνης και θαυμάζουμε κάποια από τα λιγότερο γνωστά κοσμήματα του γλύπτη του 20ού αιώνα Αλεξάντερ Κάλντερ.
Το ερώτημα είναι: πότε το design μετατρέπεται σε Καλή Τέχνη;
Φέτος τον Ιούλιο, στο συνέδριο σχεδίασης Config της Figma, παρατήρησα μια διάχυτη επιθυμία να κομίσουμε περισσότερο ανθρωπισμό, δεξιοτεχνία και αισθητική στα προϊόντα που σχεδιάζουμε. Όπως έγραψα τότε:
“ Μου φάνηκε ότι υπάρχει κάποια δυσαρέσκεια που διαταράσσει το συλλογικό ασυνείδητο του επαγγέλματος του design στην γωνία στην οποία μας έχουν παραμερίσει τα συστήματα σχεδιασμού. Υπάρχει όμως και μια αποφασιστικότητα να επανασυνδεθούμε με τους ανθρώπους στην άλλη πλευρά της οθόνης.”
Από τότε έχει ενισχυθεί η πεποίθησή μου ότι όχι μόνο οι σχεδιαστές αλλά και το ευρύ κοινό διψά για περισσότερο δέος, χαρά και σύνδεση με τα προϊόντα που χρησιμοποιούν καθημερινά και ότι δεν υπήρξε ποτέ καλύτερη στιγμή να σκεφτούμε πιο σοβαρά πώς να σχεδιάσουμε εντός της γκρίζας ζώνης μεταξύ του επαγγέλματός μας και της τέχνης. Αλλά πώς αντιλαμβανόμαστε αυτή τη γκρίζα ζώνη; Πώς μπορούμε να φέρουμε περισσότερη τέχνη σε ένα σχέδιο έργου; Παραθέτω κάποιες -ομολογουμένως λίγο ασαφείς- σκέψεις που έχω γύρω από αυτά τα ερωτήματα:
Συνδεθείτε σε συναισθηματικό ή αισθητικό επίπεδο – παραδοσιακά, ο σχεδιασμός παρουσιάζεται ως λύση σε ένα πρόβλημα, αλλά τα προβλήματα πάντα τελούν σε ένα συναισθηματικό πλαίσιο, και η κατανόηση αυτού και η εύρεση τρόπων να το ενσωματώσετε στις επιλογές σχεδιασμού θα κάνουν ένα προϊόν να βρίσκεται πιο κοντά στην εμπειρία της τέχνης. Σκεφτείτε τον αργό ρυθμό των animations στην εφαρμογή Headspace, για παράδειγμα, ή την αίσθηση αφής ενός πληκτρολογίου Work Louder.
Δημιουργήστε χώρο για την αμφισημία – καθώς η τεχνολογία και ο σχεδιασμός σχηματίζουν έναν ολοένα και πιο στενό ιστό γύρω από τις ζωές μας, τα προϊόντα που μας δίνουν χώρο να στοχαστούμε πάνω στην ίδια την διαδικασία της καλλιτεχνικής δημιουργίας και να βρούμε τον δικό μας δρόμο σε αυτή θα νιώθουν πιο κοντά στην εμπειρία της τέχνης. Τα δημιουργικά εργαλεία όπως το Notion περιέχουν αυτή την ανοιχτότητα και θα ισχυριζόμουν ότι το μαγικό στοιχείο των εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης προέρχεται από τον διάλογο που ενθαρρύνουν, αντί από την τυπική κοινή διεπαφή μεταξύ εργαλείων.
Αποκαλύψτε κάτι απροσδόκητο – η τέχνη συχνά διανοίγει τον κόσμο με έναν νέο τρόπο και ο σχεδιασμός μπορεί να εστιάσει περισσότερο σε αυτό, επαναερμηνεύοντας κάτι οικείο με έναν φρέσκο τρόπο. Νομίζω ότι η σουρεαλιστική δύναμη της συσκευασίας του χάους προέρχεται από αυτό, αν και μπορεί να φαίνεται κάπως γελοίο!
Φυσικά, οποιαδήποτε συζήτηση σε αυτόν τον τομέα χρειάζεται να φέρει μια προειδοποίηση. Οι περισσότερες σχεδιαστικές εργασίες δεν θα πρέπει να περιπλανώνται στον τομέα της καθαρής έκφρασης και να απομακρύνονται εντελώς από το να είναι απλές και πρακτικές. Η «τέχνη» θα πρέπει να υπάρχει σε σχέση έντασης με τους λειτουργικούς στόχους ώστε να ενισχύουν παρά να αποδυναμώνουν ο ένας τον άλλον.
Ερώτημα: πώς πιστεύετε ότι θα βάζατε περισσότερη τέχνη στο design σας;
Αντικείμενο: το κολιέ το ζηλόφθονου άνδρα
Οι περισσότεροι από εσάς που διαβάζετε αυτό το άρθρο ίσως έχετε κάποια εξοικείωση με τα γλυπτά κινητά του Αλεξάντερ Κάλντερ, τα οποία παρήγαγε καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του σε όλο και μεγαλύτερες κλίμακες. Ένα μέρος του έργου του είναι λιγότερο γνωστό, ωστόσο. Στην περίοδο από το 1933 έως το 1952, ο Κάλντερ δημιούργησε περίπου 1.800 κομμάτια κοσμημάτων, τα οποία κυρίως έδινε ως δώρα σε φίλους και οικογένεια. Είναι ενδιαφέροντα γιατί προέρχονται από ένα σχετικά σπάνιο παράδειγμα καλλιτέχνη που εργάζεται επιτυχώς ως σχεδιαστής και δίνουν κάποιες ενδείξεις για το πώς τα θέματα από την τέχνη μπορούν να επαναερμηνευτούν σε ένα σχεδιαστικό πλαίσιο.
Τα κοσμήματα του Κάλντερ δεν ήταν φτιαγμένα από πολύτιμα υλικά αλλά από πιο συνηθισμένα μέταλλα όπως ο ορείχαλκος και ο χαλκός που είναι αρκετά τραχιά. Αντίθετα, η κομψότητά τους προέρχεται από την εντυπωσιακή τους σιλουέτα και την βελούδινη πατίνα που τους δίνει την ποιότητα ενός αρχαίου αντικειμένου, ίσως πρόσφατα ανακαλυφθέντος από αρχαιολόγους. Δεν είναι απλώς μικρότερες εκδοχές των κινητών του, αλλά ερμηνεύουν παρόμοια θέματα κίνησης, ισορροπίας και παιχνιδιάρικης διάθεσης, απλώς έχουν μεταγραφεί στη συγκεκριμένη γλώσσα της κοσμηματοποιίας.
Όπως μπορείτε να δείτε παραπάνω, υπάρχει μια σαφής σύνδεση μεταξύ των έργων του και των γλυπτών του από σύρμα, αλλά το σημαντικό είναι ότι το ένα δεν επικαλύπτει το άλλο. Ακόμα και τα πιο έντονα γλυπτά κομμάτια όπως ο Ζηλιάρης Σύζυγος δεν ξεχνούν ότι υπάρχουν για να κρέμονται στο σώμα και να λειτουργούν ως πλαίσιο για το πρόσωπο ή τα άκρα. Εδώ λοιπόν είναι ένα σημαντικό μάθημα: η ενσωμάτωση περισσότερης τέχνης στο σχέδιο είναι μια πρόκληση επανερμηνείας. Ακόμη, είναι εντοπισμός θεμάτων και εξερεύνηση του πώς μπορούν να εκφραστούν σε ένα διαφορετικό μέσο με διαφορετικούς κανόνες.
Ερώτημα: πώς θα προσέγγιζε ο αγαπημένος σας καλλιτέχνης το σχεδιαστικό πρόβλημα που αντιμετωπίζετε;
Διαβάστε ακόμη:
